Prawie co trzeci komornik nie ma studiów prawniczych, większość wysługuje się asesorami, niektórzy znaczną część roku bawią na urlopie, sądy notorycznie odrzucają skargi na komorników – minister sprawiedliwości chce zmian. – Chcemy podnieść standardy działań komorników, aby regułą ich trudnego zawodu było przestrzeganie prawa i norm etycznych. Nie może być tak, że komornik jest obojętny na ludzką krzywdę i koncentruje się bezwzględnie na zysku, by ściągnąć z dłużnika wszelkimi metodami, również bezprawnie, przysłowiową ostatnią koszulę. Na to zgody być nie może – mówił minister Zbigniew Ziobro na wspólnej konferencji z premier Beatą Szydło.
Dziś podczas konferencji w Kancelarii Premiera minister Ziobro i premier Szydło przedstawili opracowane przez Ministerstwo Sprawiedliwości przepisy zapobiegające nadużyciom w egzekucji komorniczej, ponieważ – jak podkreślała pani premier – nadużycia te niejednokrotnie narażały niewinnych obywateli na niezasłużone straty i bulwersowały opinię publiczną. Zdaniem premier Szydło komornicy powinni rozwiązywać problemy, a nie być tymi, którzy doprowadzają do nieszczęść. – Wszyscy mamy w pamięci wydarzenia związane z działaniami komorniczymi, które doprowadziły do tragedii ludzkich – zaznaczyła Beata Szydło. Premier przypomniała sprawę rolnika, któremu odebrano ciągnik, mimo że to nie on był dłużnikiem. Takich przykładów, jak zaznaczyła, było dużo więcej. – Państwo ma w obowiązku zapewniać obywatelom bezpieczeństwo. Musi chronić obywateli. Obywatele nie mogą bać się urzędników, nie mogą czuć się w swoim państwie prześladowani. Wszyscy, którzy żyją i pracują uczciwie, muszą wiedzieć, że nawet w najtrudniejszych sytuacjach, kiedy mają problemy, państwo wyciąga ku nim rękę, a nie staje przeciwko nim – podkreśliła premier Szydło.
Najważniejsze założenia projektu nowej ustawy o komornikach sądowych
Zgodnie z przygotowaną nowelizacją, w sposób istotny zwiększone mają zostać uprawnienia nadzorcze i kontrolne Ministra Sprawiedliwości nad komornikami. Będzie on mógł, w ramach postępowania administracyjnego, podejmować działania prowadzące nawet do usunięcia z urzędu komornika z zajmowanego stanowiska, a wcześniej do zawieszenia go w czynnościach, jeśli komornik rażąco naruszy prawo. Wedle proponowanych zmian, zwiększony będzie również realny nadzór prezesów sądów rejonowych nad funkcjonowaniem komorników.
– Chcemy działać w myśl zasady, że to właśnie na miejscu, tam, gdzie dochodzi do bezprawia, pokrzywdzony może znaleźć pomoc i wsparcie ze strony państwa. Aby pokrzywdzony nie musiał sięgać aż do Ministra Sprawiedliwości, ale żeby wystarczyło zwrócić się do właściwego prezesa sądu rejonowego – wyjaśniał Zbigniew Ziobro.
Projekt nowej ustawy o komornikach daje prezesom sądów rejonowych uprawnienia do odsunięcia komornika od wykonywanych czynności na 30 dni i wnioskowania, bezpośrednio do Ministra Sprawiedliwości, o odwołanie komornika ze stanowiska. Dziś takich uprawnień prezesi sądów rejonowych nie posiadają. W myśl projektu zostaną oni zobligowani do podjęcia każdorazowo działań wobec komorników, którzy naruszają prawo lub zasady etyki zawodowej.
– Jeśli prezes sądu tego zaniecha, a znajdzie się dowód pokazujący, że dotarła do jego wiedzy informacja wskazująca na nieprawidłowości w działaniu komornika, sam narazi się na daleko idącą odpowiedzialność dyscyplinarną – relacjonował Zbigniew Ziobro. Ważną zmianą zawartą w projekcie, jak poinformował Minister, jest wprowadzenie obowiązku nagrywania wszystkich czynności komornika przeprowadzanych w terenie. Nagranie takie ma być elementem akt postępowania, włączanym do protokołu. To odpowiedź na zgłaszane często skargi dotyczące sposobu przeprowadzania czynności przez komorników, nie tylko pod względem prawnym, ale też – jak mówił Minister Sprawiedliwości – kultury osobistej.
– Sam fakt rejestracji czynności będzie wpływał na odpowiednią kulturę i respektowanie przepisów prawa przez komornika, który wykonuje swoje zadania w terenie – zaznaczył Zbigniew Ziobro. Nowością jest również zasada, że przy egzekucji komornik każdorazowo będzie zobowiązany do wręczenia dłużnikowi prostego i klarownego formularza skargi, tak aby każdy mógł skierować ją do właściwego sądu, jeśli doszło do nieprawidłowości.
– Dziś sądy bardzo często odrzucają skargi merytorycznie zasadne, powołując się wyłącznie na przyczyny formalne. Chcemy to zlikwidować, aby sąd w każdym wypadku, gdy stwierdzi nieprawidłowości, w oparciu o skargę na takim formularzu, był zobowiązany do działań – podkreślił Minister Sprawiedliwości. Nowelizacja ustawy wprowadza również zasadę, że gdy dochodzi do użycia siły i przymusowego wejścia komornika do mieszkania dłużnika, wówczas musi to nastąpić w asyście policji.
Rozszerzeniu ma ulec katalog naruszeń prawa, za które komornicy będą odpowiadać dyscyplinarnie. Postępowania takie zostaną przyśpieszone. Kancelarie komornicze będą kontrolowane co najmniej raz na dwa lata, a nie raz na cztery lata, jak obecnie. I co ważne – z udziałem przedstawicieli Urzędów Skarbowych. Niezależnie od kontroli stałych, prezesi sądów rejonowych, jak też Minister Sprawiedliwości, będą mogli inicjować kontrole prewencyjne, ad hoc, również z udziałem biegłego rewidenta.
W Ustawie o komornikach pojawią się także zmiany, które zabronią komornikom wysługiwania się asesorami i tym samym zrzucania na nich odpowiedzialności za swoje błędy.
– Wprowadzamy zasadę, że komornik ma osobiście prowadzić czynności, a jedynie do pomocy jest mu przypisany asesor. Nie może być tak, jak się zdarzało, że komornik przez większość roku jest na urlopie, a całe realne funkcjonowanie kancelarii spada na niedoświadczonych asesorów, którzy w dodatku nie ponoszą odpowiedzialności za to, co się dzieje – podkreślał Zbigniew Ziobro. Zwiększeniu profesjonalizmu komorników służyć ma wymóg, że będą oni musieli mieć wyższe wykształcenie prawnicze. Dziś 30 proc. komorników nie ma wyższego wykształcenia prawniczego – podkreślił minister Ziobro. Komornicy będą musieli skończyć studia prawnicze, albo odejdą z zawodu. Zbigniew Ziobro podziękował za przygotowanie projektu wiceministrowi sprawiedliwości Patrykowi Jakiemu a także wicedyrektorowi Departamentu Wykonania Orzeczeń i Probacji Rafałowi Reiwerowi. Wyraził też uznanie dla senator Lidii Staroń za jej zaangażowanie w prace nad tym projektem. Projekt nowej ustawy o komornikach sądowych trafi do konsultacji międzyresortowych. Jak zapowiedziała Premier Beata Szydło, może zostać uchwalony jeszcze w tym roku.
Tabela zmian, które ma wprowadzić nowa ustawa o komornikach sądowych i egzekucji dostępna tutaj: [tabela-zmian]
Źródło: Ministerstwo Sprawiedliwości
To na razie tylko zapowiedź zmian w Ustawie o komornikach sądowych i egzekucji, a dyskusja już nabrała rumieńców:
